Antalya’da Ne Yapılır?

Etiketler

Antalya, Antalya'da Ne Yapılır

Meşhur KL08 belediye otobüsüne binilerek kent bir uçtan bir uca geçilir ve turistik anlamlandırmanın yanı sıra hızlı bir şekilde sosyolojik inceleme de yapılır.

2015 ve 2016’da Türkiye’nin en iyi üniversite radyosu oscarını alan 91.3 Akdeniz Üniversitesi Radyosu dinlenir.

Antalya Müzesi, Soba Müzesi, Oyuncak Müzesi, Uluslar arası Kum Heykel Festivali, Suna-İnan Kıraç Kaleiçi Müzesi, Deniz Biyolojisi Müzesi gibi birbirinden değerli müzeler ziyaret edilir.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Bence Türkiye’nin en iyisi olan Hayvanat Bahçesinde ferahlanır.

Dünyanın güneş enerjisi kullanarak en çok elektrik üreten spor tesisinde Antalyasporun bir maçı izlenir.

AntRay artık daha uzak noktalara ulaştırıyor diye sevinilir ama Nostaljik Tramvay da deneyimlenir.

Yaylalardan birinde yağlı güreş etkinliğine katılıp yörüklerle bir gün geçirilir.

Yaz ortasında Kar Dünyası’na gidip buz tutulur.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Feslikan Yaylasının muhteşem havasına eklenmiş kekikli kuzu kokuları eşliğinde Antalya manzarası seyredilir.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Benim gibi dışarıda yapılan köfteyi beğenmeyen bir insanın bile müptelası olduğu ‘köfte-piyaz’ çılgınlığı yaşanır. Antalya’da piyaza tahin konur ve iyi yapan bir yerde tadından yenmez. Siz de haşlanmış yumurtayı sevmiyorsanız piyaza konmamasını hatırlatmayı unutmayın. Benim şimdiye dek denediklerim arasından lezzetini doyulmaz bulduğum köfte-piyazcılar, Piyazcı Sami ve Piyazcı Mustafa.

Başta Hatay mutfağı olmak üzere çeşitli kentlerin damak tadı deneyimlenir. Örneğin Veziroğlu Ocakbaşı’nda bir Urfa sofrasına kurulup kendinden geçilir, nefis ayranıyla ferahlanır.

Şemsiyeli Sokaktan geçilir.

Antalya Kültür Sanat binasında dünyaca ünlü sanatçıların sergileri gezilir.

Kale Kapısından geçilip tarihi saatin yanında selfie çekildikten sonra kale içine girilir ve eski kentin tüm sokakları alt-üst edilir. Kesik Minare, Yivli Minare, Karatay Medresesi, Hıdırlık ve Kilise zorunlu olarak görülür.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Bir günde asla bitirilemeyecek gizeme ev sahipliği yapan kale içinden çıkarken Üçkapılar (Hadrian Kapısı) kullanılıp aniden Cumhuriyet Türkiyesinin palmiyeli bir bulvarına (Atatürk Caddesi) geçiş yapılır. Akdeniz’e has havasındaki keyifli ama kendince kalabalık cadde salına salına yürünür, arkasında yarattığı trafiğe bakmaksızın rahat, şıkkıdı şıkkıdı turist gezdirerek vatani görevini yerine getiren faytonlar izlenir. Fayton arkasından nostaljik tramvay geçerken fotoğraf çekmeye çalışılır. Kenti Romalılarla paylaştığınız izlenimi veren heykellerle şakalaşılır.

 

Atatürk Caddesi’nin Işıklar’la kesiştiği noktada kucağını açmış bekleyen Atatürk Evi ücretsiz olarak gezilir.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Falezlerdeki piknik masalarından birine yayılıp tüm gün pineklenir. Merdivenlerle sorununuz yoksa bilmemkaç basamak inip yüzülür ve tekrar yukarı çıkıp pineklemeye devam edilir.

Yürüyüşseverseniz Düden Park’tan yani Antalya’nın doğusundan batısına (Konyaaltı) kadar yürüyüşe uygun alan var. Bu alanda karşınıza çıkabilecek birbirinden ilginç ve içten karakterle sohbet edilir, bir ağaç gölgesine uzanarak kitap sevdalısı simit satıcısı kadınların paylaşıma sunduğu kitaplara göz atılır.

Sahaflar Sokağı (25.Sokak) arşınlanır, eski kitap kokuları solunur, kitap üstü kedileri sevilir.

Bakkaldan yiyecek-içecek alınıp Konyaaltı’ndaki banklarda oturulur, binasız boşluk seyredilir.

 

Doğudaki Kundu plajlar bölgesinde bir gün geçirilerek Konyaaltı plajıyla karşılaştırılır. Kunducu musunuz Konyaaltıcı mı, karar verilir. Bu arada hazır bu tarafa gelmişken Kelebek Parkı ve Ters Ev ziyaret edilir.

Akvaryuma gidilir.

Salonda gözüne baktığınız halde büyümeyen bitkilerin sokaklarda dev ağaçlar haline geldiğine şaşılır.

 

Bir kart edinerek çok ucuza kiralayabileceğiniz bisikletle Lara’dan Konyaaltı’na kadar mevcut bisiklet yolları değerlendirilerek sahil yolu pedallanır [antbis.com]

 

Kütüphaneler ziyaret edilir, sokak sergileri gezilir, Cumhuriyet Meydanı’nda yapılan etkinliklere katılınır.

Antalya Musiki Derneği’nin çoksesli korosundan Toros Yörüklerine özgü çalgılara kadar rengarenk kültürel mirasın tadına bakılır. AKM’de bu tür konserlerin çoğu ücretsiz.

Antalya’ya özgü ev yapısı çalışılır. İbradı bölgesindeki düğmeli evler daha özel bir itinayla incelenir.

Bir tarafından Likya, diğer tarafından Pamfilya uygarlıklarına beşik olmuş Antalya il sınırlarında yer alan onlarca antik kent gezilir, tarihi incelenerek çıkarımlarda bulunulur, zamanında Perge’ye deniz aracıyla ulaşılabiliyor olması gibi ilginç gerçeklere şaşılır.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Civardaki şelale, çay, mağara gibi doğal güzelliklerin tadı çıkarılır.

Otuz Liralık Gezi

Etiketler

Andy Warhol, Antalya, Antalya Kültür Sanat, Kelebek Park, Plaj, Sergi

Nisan ayının ilk pazarında muhteşem bir Akdeniz güneşine uyanmak harikaydı. Giyinip hemen kendimizi dışarı attık.

Lara tarafından merkeze giderken tost yiyebilmek için ilk aklımıza gelen yer tarihi Kırcamii Kahvesiydi ama kapalıydı. Yolun karşısına düşen tostçunun da kapalı olması tabii ki Antalya gevrekliğinin suçuydu. Gözlerimizi radar moduna alıp yola devam ederek bize eski usül tost yapabilecek bir yer aradık ve enerjimiz önümüze bir mekan indirdi: Çerkez Kızı Çay Evi.

Minik bahçesinin Marilyn Monroe’lu masalarında büyük bir keyifle salçalı tostlarımızı yedik, iki koca tost ve yedi çaya 12 Lira verip kalktık. İlla ki bir daha gideceğiz! [Balıkçıoğlu Cad. 1407 Sok.]

İstikamet, kentin göbeğindeki Antalya Kültür Sanat. Aylarca süren Ara Güler ve Picasso sergilerinin ardından bir başka harika sergiye ev sahipliği yapan merkezin bugün ücretsiz gezilebileceğini biliyordum. Asansörle dördüncü kata çıkıp içimize sindire sindire Andy Warhol’un eserlerini inceledik, yaşam öyküsünü okuduk, üç katın her birinde ayrı mest olduk. [Bu sergi eylül sonuna kadar devam edecek ve normalde bir kişi 15 Lira. Pazartesileri gezilemiyor. Diğer günler 10:00-18:00 arası. Ancak Perşembe akşamları sekize kadar açık]

Merkezden ayrılıp Antalya’nın doğusuna, Kundu tarafına geçtik ve Kelebek Parkı bulduk. Daha önce gittiğimizde dolaşıp dolaşıp geri dönmek zorunda kalmıştık bulamadığımız için. Bu kez yön levhaları koymuşlar gayet net. Atlı Spor Kulübünün yanındaki seraya varınca bizi karşılayan güler yüzlü kızımızdan biletlerimizi aldık. Normalde 30 Lira olan biletlerin Nisan ayı boyunca 15 Lira olacağını da önceden biliyordum. [Biletleri saklarsanız üzerinde yazan mekanda kahvaltınızı indirimli alabiliyormuşsunuz ayrıca.]

Bahçeyi geçip sera kısma varınca bir başka genç kız bizi kapalı tutulan küçük ve rutubetli odaya alıp kelebeklerin yaşam döngüsü hakkında bilgi verdi. Bu odada bir kelebek hayatını yumurtalarından güzel kızlığına kadar görebiliyorsunuz.

Odadan çıkıp keyifle serayı gezdik balerin gibi yürüyüp sağımıza solumuza bakınarak. Her an ayağınızın arkasında bir kelebek olabiliyor. Daha önce bir kere de Iowa’da (ABD) kelebek parkı gezmiştim. Oradakinden farklı olarak buradaki kelebekler üzerinize de konuyorlar arada. Iowa’dakinde ise her yerden sarkan tropikal bitkileri tercih ediyorlardı. Yine oradan farklı olarak kişilerin yürüyebileceği alan daha geniş, bitkiler daha cılız ve bitki türü daha az. Kelebek türü de öyle. Ama bunun daha başlangıç olduğunu, ileride daha iyileşeceğini düşünüyorum. Zaten web sayfasında henüz mevcut olmayan bir sürü özellikten bahsediliyor.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Nitekim kuşlar da henüz kapalı tutuluyor ama daha sonra bırakılacaklarmış ortama. Şimdilik sadece banttan kuş sesleri var ama o da dinlendiriyor kelebekler arasında. İki de gürültücü papağan var seranın ev sahibi olarak sizleri bekleyen, en güzel renkleriyle.

Ayrıca üç arı kovanının işçilerini vızır vızır çalışırken izleme olanağı buluyorsunuz. Görevli hanım balarıları konusunda da bilgi verebileceğini söylemişti ama biz unuttuk. Iowa kelebek serasında böyle bilgilendirme yoktu örneğin.

Daha çok yeni ve henüz eksikleri olmasına rağmen ben çok sevdim Kelebek Parkını. Bir sürü gereksiz etkinliğin abartılı giriş paraları yerine buraya verip hem ruhunuzu dinlendirebilir hem de iki şey öğrenebilirsiniz.

 

Gezme işiniz bitince cafesinde dinlenebilirsiniz ama bizim daha işimiz vardı ve bir bütçe ispatı peşindeydik, o yüzden oturmadık.

 

Sera sapağından anayola çıkarak biraz ileride duran Ters Ev’e gittik. Ancak o da 15 Lira olduğu için ve otuz lirayı aşmama derdinde olduğumuz için girmedik.

 

Ters Evin tam karşısına TRT Stüdyolarına doğru gidip Lara Plajlarına vardık ve biraz yüzüp güneşlenerek sahil keyfi yaptık. Ruhumuz sonsuz dinginliğe erip güneş de batınca evimize döndük.

Sonuç olarak ne kadar vermiş olduk? Bir kişilik harcamayı düşünecek olursak:

Yarım ekmek tost + üç çay	6   Lira
Andy Warhol sergisi	0   Lira
Kelebek Parkı	15 Lira
Plaj	0   Lira
TOPLAM	21 Lira

 

Üzerini de ulaşım masrafı ve plaj keyfi için bakkaldan ya da evden yanınıza alacağınız yiyecek-içecek parası olarak düşünüyorum. Biz arabayla gittik. Bindiğimizde gaz bitme uyarısı vermesine rağmen hiç gaz almadan günü tamamlayabildik 🙂

Antalya Kültür, kent merkezinde. Kelebek Park, Ters Ev ve plajlar da birbirine yakın. Antalya’nın güzide otobüs hattı KL08, batıdaki Konyaaltı’ndan doğudaki Kundu’ya yani bahsettiğim plajlar bölgesine kadar gidiyor. Kelebek Park için otobüsten indiğinizde 3-4 kilometre kadar yürümek gerekiyor.

Giriş ücretleri için de kentinizi yakından takip etmeniz gerekiyor. En önemlisi şu tabii: “Benim param yok, gezemem” demenin rahatlığına sığınmamanız gerekiyor.

 

********************************

Iowa’daki kelebek serası: Christina Reiman Butterfly Wing, Ames

 

İbradı 1

Etiketler

Antalya, Ormana, İbradı

Uzun zamandır adını duyduğumuz ve merak ettiğimiz onlarca yerden birisiydi İbradı. Haftasonu nereye gideceğimizi bilmeden yola çıkıp 1100 rakımı ve ‘soğuk yer’ anlamında bir ismi olan bu yaylada sonlanmamız çok da tesadüf sayılmazdı bu anlamda, ancak ön hazırlık yapmadan kendimizi yollara vurunca gittiğimiz yerin nesi meşhur, neresini görmeden gelmemeli gibi detayları incelemeden ve zamanı iyi planlayamadan yola çıkmış olduk. Dolayısıyla, halkın yollarda görünmediği bir Kasım gününde İbradı’nın merkezine varınca iç güdülerimizi izlemekten başka yapacak bir şey kalmamıştı elimizde. Yazıda verilen bilgiler ise tamamen gezi sonrası evde yaptığım araştırmalardan derlemedir.

Eskiden Akseki’ye bağlı olan İbradı, yirmibeş yıldır kendi belediye teşkilatına sahipmiş. Yerleşimin Romalılara kadar uzandığı, Akdeniz’i İç Anadolu’ya bağlayan Antalya-Konya kervansaray yolunun geçtiği İbradı’yı Evliya Çelebi bile Seyahatname’sinde çok önemli bir belde olarak ifade etmiş.

 

Gördüğüm en güzel mezarlık karşıladı bizi İbradı girişinde. Yolun iki tarafını mesken tutmuş bu mezarlıkta Osmanlı Alimlerine ait mezar taşları bulunuyormuş. Ayrıca mekanın işlevine tezat bir şekilde yaşam fışkıran rengarenk ağaçlarıyla çok romantik görünen bir alan. Burada bulunan koca ağaçlardan bir tanesi 900 küsur yıllık bir kestane ağacıymış ve geçmişte Zeynep Hanım isimli siyah cariyenin asıldığı bu ağaç ‘Arapastık kestanesi’ olarak biliniyor.

Sonbaharın tüm renklerini giyinmiş İbradı sokaklarından geçip Atatürk’lü meydanından sola dönerek önümüze çıkan turistik tabelaları izleme kararı aldık. ‘Erymna Antik Kenti’, ‘Düğmeli Evler’, ‘Altınbeşik Mağarası’ tabelalarının gösterdiği yöne dönüp ilerlemeye başladık ancak evler bitince bulamadığımızdan şüphelenip tereddüt ettik. Meğer Düğmeli Evler üç kilometre ötedeki Ormana’daymış. Mağara ise ondan biraz daha ileride.

Tabii sadece Ormana’da değil Akseki’nin çeşitli yerlerinde varmış düğmeli evler de biz artık ne bulursak bir an önce gezme telaşındaydık çünkü gelirken çok vakit kaybetmiştik.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Evlerin duvarlarında düğme gibi tahta çıkıntıların görüldüğü evlere deniyor düğmeli ev ve dünyanın başka hiçbir yerinde görülmeyen oysa depreme çok dayanıklı ve sağlıklı bir yapı türüymüş bu. Üstelik hiç beton kullanılmadan, yalnızca taş ve ağaçla yapılıyorlarmış. O yüzden de, ‘nefes aldığı’ ifade edilen bu evlerde kalmanın ömrü uzattığı söylenegelmekteymiş.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Harçsız örülen taş duvarların arasına ağaç hatıllar koyuyorlar dikine ve bu hatılların dışta kalan uçları düğmemsi görünümü veriyor. Ayrıca çok sevimli görünen bu mimari UNESCO tarafından korunması gereken dünya mirası aday listesine alınmış. Ormana içindeki resimlerde bu düğmelerden duvara tırmanan çocuklar gördüm ki bence çok hoş bir etkinlik fikri.

Toros Dağlarına yerleşmiş Ormana’da dikkati çeken ve hoşuma giden bir diğer durum da Kültür Evi gibi varlıklarıyla aydın bir çehreye sahip oluşuydu. Zaten geçmişte çok şeyhülislam, kadı ve saray erkanı yetiştirmiş İbradı, günümüzde de okur-yazar oranının %100 oluşuyla haklı gurur duyan bir ilçe. Ormana ise girişindeki tabelasıyla bile düşünmeye sevk eden çağrılar salıyor yüreğimize: “Doğdukları yeri unutmayanların beldesi Ormana”

Ormana’da bir ileri bir geri gittikten sonra arabaya binip başka bir yer daha mı görmeye çalışalım yoksa Antalya’ya mı dönelim diye düşürken bir yandan da Altınbeşik Mağarasının ne tarafta olabileceğine bakınmaya başladık.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Ama merkezdeki park ve benzeri mekanlar bile kapalı olduğu için mağaranın açık olabileceğini düşünmedik. Bulduğumuz tabelada kaç kilometre olduğu yazmadığı için o yöne sapıp risk almak da istemedik (Ormana’dan on kilometre aşağıda kalıyormuş). Nasıl bir mağara olduğunu ve açık olsa bile girip giremeyeceğimizi de kestiremedik. Hava gittikçe soğumaya ve kararmaya başlamıştı ve eski yollardan birinden dönecektik ne de olsa. Zamanı ayarlayamayıp geciktiğimiz için antik kenti de göremedik. Dolayısıyla bu bir ön-gezi gibi oldu ve baharda gelip buraları alt-üst etme kararı aldık. Çünkü gerçekten çok doğal ve güzel görünen, bir hafta sonu gezisi için isteyebileceğimiz her şeyi sunabilecekmiş gibi görünen bir belde Ormana. Özellikle mağaranın mutlaka görülmesi gerektiğini iyi anladım.

Bu arada, giderken tercih ettiğimiz yolun başındaki bakkal o yolun iyi olmadığını Manavgat tarafındaki Akseki yolunu tercih edersek çabuk varacağımızı söylediği için Konya yolundan vardık İbradı’ya ama dönerken indiğimiz yol öyle heyecan vericiydi ki bu tür maceradan korkmuyorsanız ve yolda hiç araç-lamba-trafik levhası olmaması sizi rahatsız etmiyorsa, kesinlikle mağaranın yolundan Manavgat’a düz devam etmenizi öneririm (İbradı’ya dönmeden).

Ellibeş kilometrelik bu yolda öyle yükseğe çıktık ki yüreğim havalandı. Bir de hava kararmış olmasaydı da aşağıdaki gölü filan görebilseydik daha mutlu olacaktım. Ayrıca mutlaka biraz mola verip doğayı dinlemenizi tavsiye edeceğim. Daha önce duymadığım kuş seslerinin arasından vadinin derinliklerinde keçilerine bağıran çobanın sesi çok organikti 😉

Antalya’ya 170 km olan İbradı (Konya’ya da 175 km) tarafına konaklamalı olarak tatile gelen yabancı ziyaretçilerin çoğunluğunu doğayla baş başa kalmak isteyen akademisyenler (!) ve bisikletçiler oluşturuyormuş. Ama bence sadece onlara bırakmayıp gezmeli ve keyfini çıkarmalı bu derinlikli yerlerin. Son bir bilgi olarak şunu belirtmeden de geçemeyeceğim: Kaleiçi’ndeki Suna-İnan Kıraç Müzesi gezisi üzerine buradaki evleri de inceleyince yörenin mimari dokusuna dair bayağı bir fikir sahibi oluyor insan, ki bence yaşadığımız yerlerin tarihi ve kültürel dokusunu bilmek önemli bir ayrıntı.

**********************************************************

Kaynaklar:
Dünden Bugüne Antalya – antalyakulturturizm.gov.tr
Ormana Belediyesi – ormana.bel.tr
Fatih Gerçek – erymna.blogspot.com.tr

Güzel bir haber:
Antalya TV

Ve güzel bir belgesel:
TRT

Diğer Videolar:
Zor Yollar (TRT)
Bizim Soframız (Beyaz TV)
Ve Yeşil Doğa (Güven İslamoğlu, CNN)

Kaleiçi Müzesi

Etiketler

Antalya, Müze

Antalya Kaleiçi, Kocatepe Sokak’ın iki yakasını mesken tutmuş karşılıklı iki güzel yapı vardır ki aylardır önünden her geçişimde içim gitmesine rağmen girmek nasip olmamıştı: Suna-İnan Kıraç Kaleiçi Müzesi. Dün biraz daha erken bir saatte gitmeyi başarabildiğimiz Kaleiçi’nin sokaklarını arşınlarken yine önümüze çıkan müze kapılarını sonuna kadar açmış, davetkar bir edayla bize sesleniyordu. Özel müze olmasına rağmen ziyaret ücreti de sadece üç lira olunca büyük bir keyifle daldık ‘korunması gerekli kültür varlığı’ olarak tescillenmiş güzel yapının avlusuna.

Kısaca ‘Kaleiçi Müzesi’ diye anılan müze, karşılıklı duran bu iki pembe yapıdan bir tanesinde yer alıyor. Bulduklarında pek iyi durumda olmayan bu eski Türk evini Vehbi Koç’un kızı olan Suna Kıraç Hanım ve eşi satın alarak 1993-95 arasında restore ettirmiş ve 1996 yılında halkın ziyaretine açılmış.

 

Tipik bir ondokuzuncu yüzyıl Antalya evini gezme olanağı veren iki katlı müze binasının üst katında yer alan odalarda eski Antalya yaşantısından kesitlerin sunulduğu mankenli canlandırmalar var.

Çeyiz sandığından çıkarılıp misafirlere sergilenen eşyalar, kahve sunma, kına gecesi gibi tematik köşeleri ses efekti eşliğinde geziyorsunuz. Düğünevindeymişsiniz hissi yaratan ve Anadolu geleneklerinden izler taşıyan bu üç odanın açıldığı ‘hayat’ (ya da ‘sofa’) bölümünün hakkını vererek zaman geçirirseniz Antalya’nın tarihine dair önemli bilgiler ediniyorsunuz.

Profesyonelliğin imzasını taşıyan müzenin her yerinde olduğu gibi bu bölümde sergilenen objelerde de iki dillilik elden bırakılmamış. Eski Antalya evinde süren yaşantının kültürel dayanağı, Antalya evinin mimari özellikleri ve nedenlerine dair açıklamaların yanı sıra, Antalya’dan gelip geçen ünlülerin düşüncelerini ve Antalya tarihine damgasını vurmuş olayları Türkçe ve İngilizce olarak okuma olanağı buluyorsunuz. Eski Antalya fotoğrafları büyüleyici detaylar seriyor gözler önüne.

Hadrianus Kapısı / 1892

Hadrianus Kapısı / 1918

Hadrianus Kapısı / 2014

Müzenin arka bahçesinde ise eski bir kilise binası bulunuyor.

Aya Yorgi (St George) adına inşa edilen bu Ortodoks Rum Kilisesi de yine harap vaziyette 1991 yılında satın alınmış ve onarılmış. Daha doğrusu İnan Kıraç, eşine ellinci yaş günü armağanı olarak bu kiliseyi satın almış.

Aziz Yorgos’un ejderhayı yendiği sahnenin tasvir edildiği süslemenin yer aldığı kapıdan girilen gayet minik ve zarif kilise, Akdeniz mimarisinin özelliklerini taşıyormuş. Konserlerin, sanatsal faaliyetlerin ve toplantıların da gerçekleştirildiği yapı sergi salonu görevi görüyor ve Kıraç çiftine ait seramik koleksiyonuna da ev sahipliği yapıyor.

Kadınlar için olan üst kattaki balkonumsu minik bölmede ise kısa süreli sergilere yer veriliyormuş ki burada ziyaret ettiğim ‘19.yüzyıl Türkiye’sinde sokak satıcıları’ sergisi benim çok daha fazla hoşuma gitti. Hem eğitici hem de eğlenceli olan bu sergiye büyük çocuklar getirilebilir. Hatta getirilse iyi olur.

1860lar Osmanlısının sokak yaşamından günümüze kareler taşıyan fotoğraflar, anılaştırdıkları döneme göre son derece canlı ve kaliteli. Bir kısmı, Türkiye’de fotoğrafçılık sanatının kurucuları olarak tanınan Abdullah Biraderlere ait (Abdullah Frères). Sunulan düğmelere basarak sokak satıcılarının oyunbaz seslerini tekrar tekrar dinleyip ufak bir nostalji yaşayabiliyorsunuz. Fotoğraf ve seslere eşlik eden Sadrettin Savaş’ın minik seramik figürleri ile dönemin sokak satıcılarını tam olarak anlamanız sağlanıyor. Hem de bu kadar küçük bir mekanda. Bu arada bu bölüme güzel bahçede sivrilen sarmal merdivenle çıkılıyor. Ben önce oraya çıkılmıyor sandığım için belirtmek istedim.

Onu oku, bu fotoğrafı incele, simitçilerin sesini bir daha dinle, şu kareyi fotoğrafla derken, dört buçukta daldığımız müzeden kaçta çıktıysak artık dışarı adımımızı attığımız gibi binanın kapılarını kilitlediler 🙂 Ziyareti kesinlikle önerilen bir mekan. Kentin göbeğinde, üç liraya dopdolu bir keyif. Üstelik pazartesi günü açık olan ender müzelerden.

Not: Vehbi Koç Vakfı’na bağlı Suna-İnan Kıraç Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Enstitüsü (AKMED) bünyesindeki yapı kompleksine sokağın karşısındaki bina da eklenerek kütüphane oluşturulmuş. Araştırmacılar ve üniversite öğrencilerinin kullanımına açık binaya giremeyecek kadar aç olduğumuzdan o kısmın keşfini başka zamana bıraktık.

[AKMED, Antalya ve çevresinin tarihi, arkeolojik, etnografik ve kültürel değerlerinin araştırılması, belgelenmesi, korunması, onarılması ve tüm Akdeniz kıyılarındaki ilişkilerin yorumlanmasına yönelik bilimsel çalışmalara destek olmak amacıyla kurulmuş.]

Yer: Antalya şehir merkezinde bulunan Kaleiçi
Adres: Barbaros Mahallesi Kocatepe Sokak No: 25 Kaleiçi, ANTALYA
Ücret: Bir Kişi 3 TL / Öğrenci 1,5 TL (Öğretmen indirimi yok)
(ücrete müze ve kilise dahil)
Kapalı olduğu gün: Çarşamba
Gezilebileceği Saatler: Kışın 09:00-12:00 (öğle arası kapalı) 13:00-18:00
Haziran-Eylül 09:00-12:00 (öğle arası kapalı) 14:00-19:30
Web Sayfası: www.kaleicimuzesi.com (son derece detaylı bilgiler veriliyor)

 

Zara

Etiketler

Ankara, Antalya, Aref, Hayvanat Bahçesi, Kaplan, Zara

Geçen Pazar aniden aklımıza esmesi sonucu gittiğimiz Antalya Hayvanat Bahçesinde geçirdiğimiz muhteşem gün kafamızda sorularla sona erdi.

 

Internetteki eleştiriler sebebiyle, içinde anca üç-beş bildik hayvan olduğunu düşünerek gittiğimiz bahçenin genişliği, ferahlığı ve barındırdığı canlı çeşitliliğine hayran kalmış bir vaziyette ağzımızı açmış geziniyorduk ki krokiden takip ettiğimiz üzere kaplan olmaması gereken bir yerde güzeller güzeli bir Bengal kaplanı karşıladı bizi.

 

Her şeyin yazıldığı gibi olması gerektiğine inanan okur-yazar takıntımla ben hala bir krokiye, bir gölgede dinlenen kaplana bakıyordum ki, “Zara, Zara” diyerek genç bir bey yanaştı kaplanın yaşam alanına. Şıngır şıngır anahtarlarıyla kapıyı açıp içeriden de Zaralamaya devam ederken bir yandan da koca hortuma bağlı musluğu açan beyin görevli olduğunu anlamamız uzun sürmedi. Kaplanın bahçesine su tutarken bir yandan da “haydi kızım, gel buraya, tembellik yapma, Zaraaa, gel kızım” gibi sözler sarf edince hikayenin sonunun nereye varacağını merak ettik tabii. Sonuçta adam kaplanın alanına girmişti. Bir yandan da fotoğraf çekenleri video kayıt almamaları konusunda uyarıp durunca iyice merak ettik.

 

Derin derin soluyan ve adamla ilgilenmeden köşesinde yatmaya devam eden Zara depresyona girmiş bir ergen kız gibi umarsız bakıyordu, ama sonra ne olduysa oldu, Zara doğrulup ortadaki tahta platforma çıktı ve hortumdan şorul şorul akan suyla oynamaya başladı. Görevli, aşağıdaki ağaca su tutunca koşarak platformdan iniyor, ağacın tepesine uzayarak genleşiyor, platforma tutunca koşarak oraya çıkıyor, gelen suya pati atıyordu. Sırılsıklam olunca biraz da görevliyle boğuştu, koca patilerini zararsız devinimlerle sallayarak şakalaştı ve tekrar normal kaplan olup köşesine çekildi. Fakat olağanüstü güzellikteki bahçede yapılan gezinti boyunca ben Zara’yı kafamdan çıkarıp atamadım. O hayvanı özel ve farklı yapan bir şeyler vardı. En fazla yarım saat içinde olup biten her şey tekrar tekrar gözümün önünden geçiyor, her kareye ayrı anlam yüklüyordum. Kimdi bu Zara?

 

Çıkışta ocakbaşında demlenirken de Zara gelip soframıza çöreklenince dayanamayıp googlelamayı denedik ve her şey döküldü ortaya. Okuduğumuz habere, gördüklerimize ve yaşadığımız tesadüfe inanamadık. Tam da o gün (13 Eylül 2015) yayınlanan haberde Zara’nın İllüzyonist Aref’in kaplanı olduğu belirtiliyordu.

 

Antalya Beldibi Jandarma Karakolu’nu üç ay kadar önce arayan bir şahıs, Aref’in evinde beslediği bir kaplanla çekilen fotoğraflarını Internette paylaştığı ihbarında bulunur. Ekipler, söz konusu eve giderek olaya müdahale eder. Doğa Koruma ve Milli Parklar Bölge Müdürlüğü ekipleri kaplana el koyarken Aref Ghafouri hakkında da evde vahşi hayvan beslediği ve kaplanın tırnaklarının çekildiği suçlamalarıyla idari işlem yapılır. Aref, tırnak çekilmesi olayını yalanlar ve henüz iki aylıkken Kayseri Hayvanat Bahçesinden aldığı kaplancığa gece-gündüz demeden, çocuğu gibi baktığını belirtir. Bir kaplan sahibi olmasının sebebi, hayvanat bahçesi kurmuş olmasıdır. Ankara Havalimanına yakın bir yerde kurulan hayvanat bahçesini açabilmek için verilen altı aylık ön izinle hayvan alabiliyormuş. Kardeşi Ankara’da bekleyen Zara’nın Antalya’yı ziyaret sebebi veterinermiş. Şu günlerde sık sık hayvanat bahçesine giderek 11 aylık Zara kızla oynayan Aref izninin ruhsata dönüşmesini beklemekteymiş.

 

Demek güzel Zara’nın ilk baştaki depresif hali yaşadıklarındanmış. Aref’in bir kaplan almasına mı kızalım, onu gammazlayan kimselere mi, ‘ben hayvanat bahçesi açacağım’ diyene kaplan satan zihniyete mi, hayvanat bahçesi açmanın bu kadar kolay olmasına mı? Sahi, bu kadar basit mi ülkemde hayvanat bahçesi sahibi olmak? Peki nesli tükenme tehdidi altında olan bir hayvanı satın almak? Güzelim hayvanı bir illüzyoniste satarken detayları düşünmemiş mi yetkililer? Eve alması yasakmış da hala Facebook hesabından erişilebilen resimlerini, videolarını ve sanki bir oyuncak ayıymışçasına onunla oynamaya gelmek isteyen erimiş beyinli kız yorumlarını hiç mi görmemişler? Gerçekten bir hayvanat bahçesi mi açmak istedi Aref? Kaplandan mı başladı seriye? Son derece maliyetli olan bu iş koluna yatıracak onca parayı tek başına mı elde etti? Bu bahçenin haberini neden böylesi tesadüflerle öğreniyoruz? Ankara’ya bir hayvanat bahçesi lazım idiyse, bir süre önce sessiz sedasız kapatılanı el birliğiyle adam edemezler miydi?

 

Pazar gününden beri aklımdan çıkmayan onlarca soru ve güzel Zara’nın şehla gözleri yürekten yükselen sessiz çığlıklarla isyan ettiriyor. Ülkemin her türlü karar mekanizmasında acilen düşünebilen yetkililere ihtiyaç duyuluyor. TÜBİTAK’a atanabilecek yeterlikte yöneticiler bize yetmiyor.

 

 

 

Aref Kaplanını İstiyor – Radikal

Ankara’daki Hayvanlara Ne Oldu? – Sözcü

Hayvanat Bahçesi Nasıl Kurulur? – Yeniisfikirleri.net

Yönetmelik – mevzuat.gov.tr

Atatürk Orman Çiftliği Hayvanat Bahçesi 2015 – Emlakwebtv.com

 

Antalya Hayvanat Bahçesi

Etiketler

Antalya, Hayvanat Bahçesi

Herkesin gittiği yerlere gidip yaptığı şeyleri yapmaktan keyif alan ve bununla yetinebilen bir insan olamadığımdan ve sıradanlığın olduğu yerde beni bir kaşıntı tuttuğundan aniden belirmiş eksantrik gezi taleplerime alışıktır çevrem. Bir Pazar sabahı sekizde tepenize dikilip yağlı güreşlere gitmek de isteyebilirim, gece coşulan rakı sofrasında aşka gelip kilometrelerce yol gitmek de.

 

Yine böyle bir anın pençesinde, cayır cayır bir Antalya öğleninde hayvanat bahçesi gezesim gelince netten ufak bir araştırma yaptık ve insanların “hiç de bir şey yok, sıradan kuş, ördek, koyun” türünden yorumları karşısında bile yılmadan iç güdülerin kumandasında Kepez’in yolunu tuttuk.

Daha içeri girdiğiniz andan itibaren farkını hissettiren bir bahçe burası. Yemyeşil piknik alanını geçip arabanızı bıraktıktan sonra her tarafa yerleştirilmiş “kabuklu kuruyemiş yemek yasaktır” uyarıları eşliğinde, kiloluk çekirdek yüklü ailelerle birlikte hayvanat bahçesine giriyorsunuz. 569 bin m² alana (piknik kısmıyla birlikte) çok büyük bir özenle ve çevreci kaygılarla yerleştirilmiş hayvanat bahçesi 127 türde 1000 kadar hayvana ev sahipliği yapıyormuş. Tabii ki bunların arasında kuş, ördek, koyun da var, kabuklu kuruyemiş çöpünü yerlere ve hayvanların kafasına atan da. Türkiye’nin en iyi hayvanat bahçesi konumundaki alanda istisnasız her grubun çekirdek yiyerek ve hayvanlara atarak dolaşmasını engelleyememeleri kötü olmuş tabii. Öte yandan, kendi deyimleriyle, ‘hayvan refahını ön planda tutarak, bünyesinde bulunan hayvanların doğal ortamlarına uygun koşullarda barınmasını ve beslenmesini sağlayan’ bu eşsiz yaşam alanı, değil sadece Türkiye, Avrupa’da gördüklerimden bile kat kat güzel ve iç açıcı bana kalırsa. Antalya’nın öğlen sıcağında gittiğimiz bahçe öyle serindi ki hayvanlar mutlu görünüyordu. Örneğin Valencia Hayvanat Bahçesinde deneyimlediğimizin aksine, ‘sıcak’ diye odasından çıkmadığı için göremediğimiz tek hayvan aslan ve yaktı.

Hayvanların salına salına dolaştığı, içinden çay geçen, göletlerle serinleyen, özel yapılmış ahşap tırmanma alanlarıyla güzelleşen, koca çamların koyu gölgesindeki geniş bölgeleri görünce asıl kafese alınanın biz olduğumuz hissine kapıldım. Ceylanlarla koşasım, geyiklerle toslaşasım, bakıcısının tuttuğu hortumun suyuyla oynayan kaplanla yerlerde yuvarlanasım geldi.

Çocuklar için verilen eğitimin yanı sıra nesli tükenme tehlikesi altında olan hayvanlar için gösterdikleri çabalar takdire şayan. Bir fil görmedim diye hiç de üzülmediğim hayvanat bahçesinde bana göre en ilgi çekici türler emu, oklu kirpi, Bengal kaplanı, vaşak, koati, sırtlan, yaban domuzu, boz ayı, cüce keçi, çalı kangurusu, altın sülün ve babun idi.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

Bir ara kendimi safaride ya da belgesel çekimlerinde hissettim desem abartmış olmam. Nitekim kızıl geyiklerin nasıl bağırdığını en az onbeş dakika dinledim; yavru kaplanın nasıl suyla oynadığını, babunlarla diğer maymunların teller ardından kapışmasını, bit ayıklama seanslarını, sarı sülünün nasıl kur yaptığını, dal gibi yılanların ikili dansını doyasıya izledim; sırtlanın aslında ne kadar büyük hayvan olduğunu, emunun neye benzediğini öğrendim; oklu kirpinin deştiği toprağa bedenini yapıştırma çabasını, deve kuşlarının bizlerden uzun boylarının ürkütücülüğünü gözlemledim; cüce keçilerin melemesine kahkahayla güldüm.

Kırkını aşmış bir öğretmene bile öğretebileceği bunca bilgi barındıran hayvanat bahçesine geniş zaman ayırarak çocuklar götürülmeli. Üzücü bir şekilde, yanımdan geçen üç farklı gruptan “Haydi gidelim artık” türünde çocuk yakarmaları işittim. Böylesi etkinliklere alışmamış yavrularımız, yeterince aydınlatıcı, eğitici ve ilgi yönlendirici olamayan ailelerinin yanında sadece dangır dungur yürüyüp geçtikleri yollardan sıkılıyorlardı. Daha kötüsü ise Bengal kaplanına bakan dört yaşlarında bir kız çocuğundan geldi: “Şimdi bu aslan mı deve mi?”

 

Lütfen alın artık çocukların elinden şu gereksiz aletleri. Kendi kafanızı da çok akıllı telefonlarınızdan kaldırıp hem kendiniz hem de geleceğimiz için güzel şeyler yapın. Hemen bu hafta sonu başlayın.

 

Yer: Kepez (şehir merkezine 13 km, tramvay son durağa 900m mesafede)
Araba ile Giriş 10 TL (kaç kişi olursa olsun)
Bir Kişi 5 TL / Öğrenci 50 Kuruş
Gezilebileceği Saatler: Kışın 09:00-17:30 / Yazın 09:00-19:00

Web Sayfası: http://antalya.bel.tr/antalyazoo/ (güncellenmemiş)

Sanal Tur: Mekan360.com

Hayvanat Bahçesi Müdürü Veteriner Hekim Süleyman Karaca ile Röportaj: Antalyagazetesi.com.tr

Yirmi Liralık Gezi

Etiketler

Antalya, Kitabevi, Kitap, Kitapçı, Müze, Oyuncak

Doğadaki her hayvan gibi insanlar da oynayarak büyür, ama öte yandan büyümüş insanlar oyun oynamaya devam etmezse yaşlanır. Oyun tüm yaşamımızın özündedir, oyuncağın tarihi varoluşumuz kadar eskidir ve insanlık tarihini özetleyen oyuncak müzeleri ülkemizde geç kalınmış bir değerdir. Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından Değerli Sunay Akın danışmanlığında 2011 yılında, Yat Limanında açılan Oyuncak Müzesi ise birçok kıymetli mekanla aynı kaderi paylaşarak, varlığından muteber öğretmenlerimizin bile haberdar olmadığı, seçkinliğiyle orantısız sayıda ziyaretçi ağırlayan, iki salonlu ve avlulu bir güzel binadır.

 

Çok uzun zamandır gitmek isteyip de saatini tutturamadığımı için ziyaret etme şansı bulamadığım müze, günümün en önemli hedefiydi. Müzeler Haftası olması nedeniyle ücretsiz ziyarete açılan üç müzeden (Soba Müzesi, Oyuncak Müzesi, Deniz Biyolojisi Müzesi) birisi olduğu için ziyaretçi akınına uğrayacağını ve çocuk coşkularını da izleyebileceğimi düşündüğüm için yaşadığım heyecanı, girişte bekleyen palyaçonun yitik ifadesi anında silip götürdü. Nitekim benim bulunduğum saatte müzeyi benden başka iki genç, iki yetişkin ve iki çocuk gezdi.

Oysa 1860-1980 yılları arası gibi geniş bir zaman dilimine ait benzersiz oyuncak örneklerinin sergilendiği müze sadece keyifli hatıralar yaşatmakla kalmıyor, ciddi bir sosyolojik donanım da kazandırıyor. Konularına göre gruplanıp sergilenen oyuncakları inceleyerek, hangi toplumların, çocuklarını hangi değerlerle yetiştirdiğini gözlemleme fırsatı buluyorsunuz.

Japon oyuncakların ağırlıklı olarak uzay mekiği, denizaltı gibi parçalardan oluştuğunu, medyatik Amerika’nın popüler kültürü yansıtan modelleri ön planda tuttuğunu fark ederken Türk bebeklerin ezikliğine koca koca anlamlar yükleyip tatlı tatlı gülümsüyorsunuz.

Dünya Savaşı yıllarında oynanan maket askerlerle kurulmuş cephe setleri normal geliyor da Almanların neden Kovboy-Kızılderili setleri yaptığını düşünüyorsunuz.

Amerikan oyuncaklarında geçen bira ve içkili ortam temasının normal karşılanmasını normal karşılamaya çalışıyor, çocuklardan bazı şeyleri saklamanın mı saklamamanın mı daha doğru olduğunu sorguluyorsunuz.

 

Toplumsal değerlerdeki değişimin yanı sıra kullanılan malzemenin geçirdiği evrimi ve ‘oyuncak’ kavramının gelişimini izliyorsunuz.

 

Tabii ki en sevdiğim tür olan, tahtaları ya da parçaları birleştirerek binalar üretmeye dayalı oyuncakların yer aldığı vitrine yapışırken neden Lego sergilenmediğini merak ettim. Yine çocukluğumuza damgasını vurmuş olmasına rağmen müzede hiç örneği olmayan, Legonun atası saydığım ve adının Nopper olduğunu şimdi öğrendiğim oyuncakların plastik dişlerini elimde hissettim.

 

Avluya süzülen Antalya güneşinin altında gülümseyen Kül Kedisi, kaçmaya çalışan Daltonlar ve diğerleriyle selfie çekinen gençlerin çocukluk öykülerini dinleyerek gezdiğim müzeden üzgün bakışlı palyaçonun verdiği kalp şeklindeki balonu alıp ayrılırken arkamdan seslendiğini duydum: “Çocuklarımızı bekliyoruz Öğretmenim.”

 

Yat Limanının göbeğinde sizi karşılayan kocaman kağıttan kayık heykelinin arkasında yer alan Antalya Oyuncak Müzesi Pazartesi hariç her gün 09:30-18:30 arası açık bir şekilde çocuk hasretinden kurtulacağı günleri bekliyor.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

 

Yakın olduğu için ikinci mekanıma gitmek üzere yola çıktım. Kale içinin daracık ve sürprizlerle dolu, tarih ve yaşanmışlık kokulu sokaklarını artık çok iyi biliyor olmanın verdiği bir özgüvenle, süratle ama detayları atlamadan Hadrian’a vardım ve Üç Kapılardan gerçek dünyaya adım atarak Atatürk Caddesine geçtim. Her ne kadar faytonlar, tramvay ve tarihi binalar hala geçmişteymişim hissi verse de kornaya yapışmış sinirli eller gergin günümüze çağırıyor.

 

İstikamet bir kitabevi. Yani on aydır özlemini çektiğim doyumsuz duyguların izi üstündeyim. Büyük bir holdinge ait zincir –kitapçı– dışında, sadece aradığınız kitabı sorduğunuz sahafların varlığı beni o kadar üzüyor ki Antalya’ya taşındığımın üçüncü ayı gibi işi bırakıp kitabevi açmayı düşlemiştim. Aylar sonra tesadüfen okuduğum bir röportaj beni mutluluktan havalara uçurdu ve tek arzum, röportajında benimle aynı fikirleri dillendirmiş olan Kitabevi çalışanlarını bulabilmek, onlara teşekkürlerimi iletip sohbet edebilmekti. Mekanı bulma uğruna attığım ilk adımlar zorlukla ve olumsuz bir şekilde sonlanınca biraz kızıp buluşma sürecinin uzamasına içerlesem de hedefimden vazgeçmedim ve tarihi Karakaş Camiinin arkasına düşen sokaklarda dolanarak Sokak Kitap Kafe’nin mütevazi tabelasına ulaştım.

 

İlk işim içeri girip raflara gülümsemek olunca kitaplarla çalışmanın dinginliği yüzüne vurmuş delikanlı derdimi merak etti. Önceki başarısız deneyimim nedeniyle kaçınılmaz olarak gelen kısa çaplı bir serzenişten sonra kitaplara bakmak için izin istedim ve yüzlerce yaşamın oturduğu raflarda gezintime başladım.

Alt katla yetinemeyip rengarenk basamaklardan üst kata taşarak tavanından kitap sayfaları sarkan bu küçücük ama sıcacık katın sakinlerini de ihmal etmemiş oldum. Yabancı dilde roman ve benzeri kitaba ev sahipliği yapan üst katta ünlü Türk yazarlardan seçkin öykülerin yer aldığı bir kitap bulmayı başarıp masalardan birine yerleştim ve limonlu sodamın serinliği eşliğinde ilk öykümün tadına baktım: Sabahattin Ali’den Bir Orman Hikayesi dinledim.

Bu üst kat sadece kafe olarak değil sizin organize edeceğiniz etkinlikler için de kullanılabiliyormuş. Bunu duyunca ne fikirler geldi aklıma bilemezsiniz.

Tatlı bir Kazım Koyuncu mırıltısı eşliğinde dekorasyonu detaylı inceleyerek sarmal merdivenlerden aşağı süzüldüm.

İyi niyetli gözleriyle baktıkları dünyada kötülüğe bir sebep bulamayan tüm insanların yapacağı gibi beni içeride yalnız bırakıp dışarı çıkan gençler sayesinde bir süreliğine mekanın ruhuna sahip oldum.

Bir şeyler kaçırmış olmayayım diye onuncu kez turladığım raflardan yayılan şiirleri dinledim, fotoğraflar çektim, elledim, kokladım, her biri ayrı şaşırtıcılıkta yaşamöykülerinin bunca karmaşasını barındırmasına rağmen eşsiz bir harmoni sergileyen kitabevinin huzurlu şarkısına tanık oldum. Biri beş lira, diğeri yedi lira olan iki yeni kitabımın ve birbuçuk liralık sodamın parasını vermiş gidiyordum ki çay ikram etmek isteyen üç güzel insana hayır diyemeyerek -sokaktaki- masaya, yanlarına iliştim. Kendimden bahsettim, ağızlarından dökülen sözcükleri izledim, kitabevinin öyküsünü dinledim. Çok zor ama saygın bir mesleğe adım atmak üzere olan ve Internetteki problemimi çözmeye çalışan hanımlara saygı duydum. Sadece kapının önündeki mıknatıs (magnet) ve kartlara bakan genç grubu izleyerek daha aydın bir Türkiye ve kapanmak zorunda kalmayan kitabevleri için dilek tuttum.

Derin kokular ve ışıltılı gözlerle vedalaşarak balondan kalbimi kucakladım, deniz kenarından Falezlere yürüdüm, bakkal biram eşliğinde öykülerime devam ettim. Parasız bir şey yapılamaz diyenlere inat, bana en fazla yirmi liraya mal olan ama sonsuz bir doyum sunan olağanüstü bir gün yaşadım.

 

——————————————————————————————————

LİNKLER:

Oyuncak Müzesi Facebook

Sokak Kitap Kafe Facebook

Oyuncak Müzesi Sitesinde Bir Yazı

‘Gelişim Uzmanı‘ Yazısı

Onur Göksel – Oyuncaklar Üzerine

Soba Müzesi

Etiketler

Antalya, Müze, Soba

Hayatımızdan çıkmasını yaşam standardımızın yükselmesi olarak görsek de özlemiyle kudurduğumuz aletlerdendir soba. Zahmeti çoktur, çaba ister, ilgi ister, bakım ister, ama kolay elde edilemeyen şeylerin verdiği keyfi sunar. Çıtırtısıyla kulağınızı, kokusuyla burnunuzu okşar. Üzerinde demlenen çayın keyfi, patlatılan kestanenin tadı doyumsuz olur. Sıcacık kadın gibidir; yakmayı bilirseniz ateşi bütün gece sürer, sadece bedeninizi değil ruhunuzu da ısıtır. Kolay kaloriferlerin geçici hazzına benzemez. Cefakar kadınlarımız misali bize iyi bakar, yemeğimizi yapar, çamaşırlarımızı ısıtır, yuvamıza saçtığı kokularla enerjimizi yüksek tutar, günümüzü mutlu kılar.

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

 

Tekrar tekrar inip çıktığım beş katının çocukluğum tadındaki sarmal basamaklarında dolaşırken iç dünyama bu düşünceleri yerleştiren Antalya Soba Müzesi dimağımızda yaşattıklarıyla beş duyumuza hitap edebilen ender mekanlardandır. Üst kata çıktıkça biraz daha daralan binanın giriş dahil üç katında tarihsel bir süreç şeklinde sobanın hayatımıza girişini ve gelişimini seyre dalarken Türk toplumunun sosyo-kültürel yapısından izlerle sarsılırsınız. En üst katta Sunay Akın’ın bağışladığı soba şeklindeki oyuncakları ve Zihni Sinir Soba Procesini görebilirsiniz.

Tertemiz bir tuvaletin de yer aldığı en alt katta yani girişin bir altında ise sergi salonu ve multimedya salonu bulunur ki burası benim favorim oldu.

Görmüş olmak için gezenlerden değilseniz rahatlıkla bir-iki saatinizi ayırmanızı talep eden müzenin karanlıkta daha ateşli bir kırmızı halini almış bu en alt kat duvarlarında koca bir tarih yatar. ‘Burada bir şey yokmuş’ diye geçmek yerine en çok zamanı buraya ayırarak sergideki bilgi panolarını tek tek okuyup sindirmenizi ve müzeyi gezmeye bu kattan sonra başlamanızı öneririm. Ateşin keşfinden başlayan yolculuğunuz tutsak alınabilir ısı kaynağına erişimle yeni icatlara ve hatta sanayi devrimine varıyor. Türkiye’ye ilk gelen sobaları görüyor, ilk Türk sobasının yapılışının öyküsünü okuyor, Avrupai sobalarla yerli benzerlerini karşılaştırma fırsatı buluyorsunuz. Üstüne bir de mini multimedya salonuna geçip TRT yapımı belgeselleri izleyince tüyleriniz diken diken yüreğiniz pır pır vaziyette üst katlardaki köşesiz sergi köşelerine hazır hale geliyorsunuz.

 

Bilgiyle yüklenip daha doğru bakmaya başlayan gözlerimiz gördüklerini özümseyemeye hazır olsa da yüreğimizdeki boşluklara bir parça daha çalışmak gerekmektedir. Onun da imdadına tüm duvarlardan bizlere seslenen satırlar yetişir. Türkiye’de (ve büyük olasılıkla dünyada) bir ilk olan soba-yazın ilişkisi teması bu eşsiz müzenin ve dolayısıyla tasarımcısı olan Sayın Ayhan Doğan’ın en büyük gurur kaynağı olmalıdır. Türk edebiyatının seçkin eserlerinde yer alan ‘soba’ unsuru büyütülerek duvarlara yerleştirilmiş yapraklardan sarkar. Kemal Tahir, Orhan Kemal, Yaşar Kemal, Oktay Rifat, Aziz Nesin, Cemal Süreya, Halide Edib, Bedri Rahmi, Hüseyin Rahmi, Reşat Nuri, Rıfat Ilgaz, Külebi ve Sevgili Nazım ile bir soba başında sohbet ettiğinizi zanneder, 12 Eylül canlandırmasındaki kitapları okumaya çalışarak içlenirsiniz.

Müslüman halkının ocaklarla ısındığı ve soba fikrine direndiği Türklere soba batıdan geldi. Batı ülkelerine gidip gelen Osmanlı aydınları ve Devlet Adamları oralarda gördükleri bu yeni ısınma aparatını ülkelerindeki konaklarına taşıdılar. Diğer taraftan Rusya’ya çalışmaya gidenler sayesinde özellikle Karadeniz’de soba yaygınlaştı. Derken Atamızın teşvikleriyle Şakir Zümre Türk sobaları piyasaya girdi.

Cenevre’de hukuk okuyan, Fevzi Çakmak’ın akrabası, Mustafa Kemal’in arkadaşı olan Şakir Zümre üstün hizmetlerinden dolayı savaş yıllarında madalya almıştı. Bir fabrika kurarak ülke savunmasında kullanılmak üzere silah, cephane ve hatta uçak bombası üretmiş ve ihraç etmiş, ancak II. Dünya Savaşından sonra bu işe son verip soba üretimine geçmişti. Ölümünün ardından uzun süre direnemeyen fabrika 1970’de kapatılmıştı. Ekonomik ve kullanışlı ürünleriyle yıllarca Türk halkına hizmet vermiş olan Şakir Zümre Fabrikası sobaları ‘Köylü’, ‘Zümre’, ‘Çiftlik’ gibi modellerle her sınıf mensubu ailenin evine yerleşmişti.

Ancak tabii ki günümüze kadar gelebilmiş olan sobalardan en güzelleri olan çini sobalar saraylarda kullanılıyordu.

Bir zamanlar statü göstergesi olan soba benim çocukluğumda her evde yerini almış, baş köşeye kurulmuştu. Günümüzde belli bir gelir düzeyinin altındaki yaşamların nasiplendiği soba keyfi, barındırdığı güzelliklerin kucağında bir tezatlar yumağı sunar. Klimalı arabamızla gelip geçtiğimiz köylerden yükselen soba dumanları çocukluğumuzun anılarına seslenir: Kış başında gerçekleşen soba kurma töreninin illaki kavgayla karışık güzelliği, kirlenen evin anne yüreğinde yarattığı karaltı, donarak beklenen tutuşma anı, ilk çıtırtıların anons ettiği doyum olmaz beste, mandalina kabuklarının kokusu, ağır ağır demlenen çayın tadı, maşayla kapağı açıp odun atabilmenin çocuksu telaşı, banyo yapınca dizlerimizin üstüne yerleşip önüne tünediğimiz ateşli yürek, evin en kıymetli köşelerinin sahibi olan kediyle yer kapmaca oynayan çocuğun kırmızı yanakları, gazeteyle doldurmamamız gerektiğini bildiğimiz halde çabuk tutuşmasının kolaylığına yenilip gizli gizli tıkıştırdığımız buruşturulmuş gazete parçaları, yakalanmaması gereken özellerin imha edilmesindeki suç ortağı, ellerimizi ısıtan narin borular, okul gezisinde toplanan kozalaklar…

Bu slayt gösterisi için JavaScript gerekir.

 

Köy kahvaltısı tabelasını görünce duyduğumuz mutluluk ve heyecanın başlıca sebebi çıtır çıtır yanan, mis gibi kokan, cayır cayır ısıtan bir sobası olma ihtimalidir ama nedense o büyülü aleti evde barındırmak bir o kadar güçsüzlük göstergesidir. Sonsuz mutluluğu elde etmek için gereken güce sahip olamamanın güçsüzlüğü değil bu güce sahipseniz sizde olduğu düşünülen güçsüzlüğün göstergesi. Oysa gerçek güç samimiyette saklıdır, özgüvene ve inanca sığınan içtenliktir. Bacası tüten evcikler daha bir güçlü görünür çünkü sobalı insanlara kalorifer peteklerinin soğukluğu sinmemiştir henüz. Kapılarını tıklattığınızda evleri gibi yüreklerini de açıverirler size sıcacık gülüşlerle. Nitekim, sergiledikleri soba öykülerini ciğerlerine çekmiş güleryüzlü müze çalışanları aynı içtenlik ve inançla karşıladılar beni. Altı lira olan bilet fiyatının öğretmene üç buçuk lira olduğunu görüp henüz gelememiş olan öğretmen kartıma hayıflanınca tüm samimiyeti, inancı ve artık maalesef birçok kurumda olmayan özgür karar alabilme güzelliğiyle “Öğretmensiniz madem size inanıyorum, öğretmenler yalan söylemez” diyerek yüreğimin çok derinlerindeki bir yaraya ilaç olduğunu fark etmeyen o inisiyatif sahibi özgür bayana armağan etmek isterim bu yazımı. Binanın hemen yanındaki Fikret Otyam Sanat Galerisinde oturan bu bayanlar sobalar gibi yitirmeye başladığımız sıcacık değerleri ve saygıyı anımsattı bana. Binanın kilitli kapısını açıp gerekli bilgiyi verdikten sonra kapıyı kapatarak geçmişle hesaplaşma sürecimde iç dünyamla arama girmeme saygısını göstermeleri de cabası oldu. Müzede geçirdiğim birbuçuk saat boyunca sobaların, insan öykülerinin ve geçmişin hakimi oldum. Belgesel dışında duyduğum tek ses yanından geçerken çıtırdamaya başlayan bir sobanın içime işleyen melodisi idi. Adım başı kamera olmayan binada müze gezme bilincine erişmiş insana olan inancı kokladım. Bu müze ailesine çok saygı duydum ve kocaman bir huzurla müzenin diğer kapısından dış dünyaya aktım.

 

Kentin en merkezi yerlerinden birinde yani Kale girişindeki Saat Kulesinin az ötesinde bulunan Dönerciler Çarşısının karşısındaki Demirciler ve Sobacılar Çarşısının yanıbaşında bir soba misali gökyüzüne yönelen Soba Müzesi nedense Antalya’nın yerlileri tarafından bile pek bilinmeyen ve takdir edilmeyen bir mekandır ancak 11 Şubat 2013 günü açılışı yapılan müze binası sosyo-ekonomik tarihimizi yaşatmak adına benzersiz bir hizmet vermektedir.

 

 

 

——————————————————————————————————–

LİNKLER:

Soba Müzesi Facebook
Ben Ölmeden, Güven Turan
Full Antalya, Arzu Taşkın

Ankara’da Ne Yapılmaz?

Etiketler

Ankara, Antalya, Farklı Görüşler, Kentlim, Şehir, Şehir Kaçışları

Daha önce Ankara’da neler yapılabileceğine dair fikir vermek üzere iki yazı yazmıştım. Şimdiyse üç ay önce yerleştiğim güzeller güzeli Antalya’daki yeni yaşantım ve izlenimlerimden yola çıkarak Ankara’da neler yapılamayacağını derlemek istiyorum.

1. İş çıkışı bir plaja, deniz kenarındaki büfelerden birine ya da bir restorana oturup güneşin batışını izleyemezsiniz.

2. Bunalınca en yakın açık alana koşup gökyüzünün ya da denizin maviliğine sarınıp zihninizi boşaltamazsınız.

3. En az iki çocuğun avaz avaz bağırarak koşturduğu bir güruhla paylaşmak zorunda kalmadan ‘huzurlu’, ‘doğal’ bir yerde zaman geçiremezsiniz.

4. Merkezi semtteki işinize yürürken yolda karşınıza tavuklar çıkmaz. Kulağında kulaklık, yetenek şova hazırlanırcasına dans ederek sokakları süpüren mutlu bir belediye temizlik görevlisi çıkmaz. Üzerinde kargı bitmiş bomboş bir arazi de çıkmaz. Hele apartmanların arasında köy hayatından bir enstantane sunan minik ve doğal bir ev hiç çıkmaz.

5. Yaz sıcağında kimsenin kolay kolay yürümediği bir kentte bile adım başı karşınıza çıkan yemyeşil parkların bir benzerine kolay kolay rastlayamazsınız.

Jale SOYDAN tarafından çekilmiştir

Jale SOYDAN tarafından çekilmiştir

6. Hasbelkader bulduğunuz bir parkta insanlar hakkınızda sevimsiz bir yargıda bulunmadan oturamazsınız. (Antalya’da hemen hemen her sokakta mevcut olan parklar gece-gündüz mahalleli tarafından kullanılıyor. Bir masada gençler içerken, bir başka masada amcalar sohbet ederek soluklanıyor, bankta oturan genç anne çocuğunu uyutuyor, sokak köpekleri popo koklamaca oynuyor ve bunların hiçbiri bir nevi güvenlikçiye gereksinim duymuyor.)

7. Otobüste, hiçbir karşılık beklemeden size yardım etmeye çalışan insanlar bulamazsınız. Veya apartmanınızın önündeki bomboş ve geniş sokağa arabanızı park etmeye kalkarsanız mahalleli heyecanla yanınıza gelip “arabaya çarparlar burada yavrum, arkaya park et” diyerek sizin yerinize endişelenmez. Zaten apartmanın arkasında boş duran koca bir bahçe de olmaz. Hele o bahçede üzerinden meyvalar sarkan bir nar, bir incir, bir mandalina, bir de dikenli incir ağacı hiç olmaz.

8. Temmuz öğleni sıcağında taşınırken bir sürahi buzlu suyla kapınızı tıklatıp sıcak bir gülümsemeyle ‘hoşgeldiniz’ diyen ve akşam yemeğe davet eden bir karşı komşu da bulamazsınız. Hatta yıllarca oturduğunuz apartmanda kimlerle komşu olduğunuzu hiç bulamazsınız.

9. Siyah poşete saklamadan sokakta içemezsiniz. Öğrenci olmanız ve barda içecek kadar paranızın olmaması polislerin elinizdeki birayı alıp yere dökmemesi için yeterli bir sebep değildir. Parkta, plajda, falezlerden denize bakarak ya da sokakta gezerken bir bira açmak düşünülemez bile zaten.

10. Ana caddenin ortasında duran kesilmeden korunmuş ağacı görüp gülümseyemezsiniz.

11. Semt pazarı alışverişinizi arabadan inmeden yapamazsınız. Hatta otobüslerle getirilen İspanyollar ve bilumum turistle birlikte sokaklar boyu bir kıyafet pazarında da gezemezsiniz.

12. Kendi jüponuna güvenip iç eteksiz giydiğiniz eteğinize doğru dikkatle bakan bir meslektaşınızı fark ettiyseniz o gün rahat dolaşamazsınız.

13. Yıldızları göremeyeceğiniz için gece hayallere dalarak dünyadan kopmazsınız.

14. İş çıkışı yürüdüğünüzü gören arkadaşlarınız sırayla yanınızda durup zorla arabaya almaya çalışmaz. Bu olsa bile ısrarla evinize kadar bırakmazlar.

15. Haftasonu gidilebilecek yerler arasından seçim yapmakta zorlanmazsınız.

Ankara’da Ne Yapılır?

Ankara’da Başka Ne Yapılır?

Jale’nin Antalya Gezisi

Antalya Günlüğü – Kitaplık

Antalya’da Yılbaşı Tatili ve Bir İtiraf